Szydełkowanie – robótki nie tylko dla Babci
Początki szydełkowania to „palec” za jego pomocą plątano nitki. Z czasem dla usprawnienia pracy zaczęto wymyślać przedmioty podobne do dzisiejszego szydełka. Pierwowzorami szydełka były igły kościane, później rzeźbione w drewnie, kości słoniowej, jeszcze później wytwarzane z metalu: srebro, stal, mosiądz. Były również pięknie zdobione.
Fot.: Pixabay
Troszkę o historii
Słowo szydełko w wielu krajach ma podobne znaczenie – hak. W krajach skandynawskich, Niemczech czy Holandii – häkeln. W nazewnictwie francuskim, hiszpańskim, angielskim używa się słowa crochet. Pierwsze robótki wykonane szydełkiem składały się z niewielkiej ilości ściegów wykorzystywano oczka ścisłe lub półsłupki.
Najwcześniej odnaleziona robótka szydełkowa pochodzi z Jutlandii, naukowcy szacują jej wiek na ok. 3100 lat. Trudno powiedzieć z dużą dokładnością, kiedy się zaczęło szydełkowanie brak zapisków na ten temat do 1800 roku. Umiejętności szydełkowania przywędrowały prawdopodobnie z wyprawami krzyżowymi – 1096-1270 r., zbliżając do siebie cywilizacje – muzułmańską, łacińską i grecką, co miało znaczący wpływ na rozwój sztuki, nauki i rzemiosła.
W krajach europejskich szydełkowanie rozwinęło się najbardziej we Francji, Belgii, Włoszech. Zaczęły się tworzyć regionalne szkoły, które wypracowały swoje techniki tworzenia koronek. Do najbardziej popularnych można zaliczyć: koronkę irlandzką, wenecką, brugijską. W Polsce koronka pojawiła się za sprawą królowej Bony, która sprowadziła mistrzów koronczarskich. W Polsce również powstały regionalne szkoły i do najbardziej znanych należą koronki koniakowskie i klockowe – okolice Bobowej i Zakopanego.
fot.: Pixabay
W epoce biedermeierowskiej każda dama miała obowiązek mieć koronki w swojej garderobie, które były ozdobą części ubrania. Szydełkowanie było zajęciem bogatych panien jednocześnie nauką finezji i stylu. Szydełkowanie stawało się coraz bardzie popularne i przeszło z klasy wyższej na klasę średnią. W XX w., za sprawą królowej Elżbiety koronka szydełkowa została uznana za bardzo wartościową. Za czasów Coco Chanel nabrało szczególnej popularności a swój rozkwit przeżywało w USA w latach 60-tych.
W Polsce rozkwit szydełkowania nastąpił w latach 70-tych i 80-tych, nie za sprawą mody a potrzeby. Trudno było, co kol wiek dostać w sklepach. Dziergały babcie, matki a nawet dzieci. Jednak nowoczesna technologia w przemyśle włókienniczym powoli wypierała sztukę szydełkowania i stawała się ona rodzajem hobby. Jednak nie zanikła na zawsze i mimo że kojarzy się z latami młodości babć i mam to nadal ma spore grono zwolenników.
Jak i czym to jest zrobione?
Obecnie szydełkowanie to niezliczona ilość ściegów i splotów. Nie jest to trudne rękodzieło a wszystkie podstawowe oczka wykonywane są w ten sam sposób. Oprócz oczek ścisłych i oczek łańcuszka wykonuje się inne ściegi: słupki, półsłupki wielokrotnie nawijane, pęczki, które w odpowiednich kombinacjach dają przeróżne efektowne wzory wykonywanej dzianinie.
Dzianina wykonywana jest za pomocą szydełka – niewielkiego przyrządu zakończonego haczykiem, które może być różnej grubości i wykonane z różnego rodzaju materiałów: metalu, plastiku czy bambusa. Również nici wykorzystywane do szydełkowania mogą być różnego rodzaju począwszy od włókien naturalnych: len, bawełna, wełna również korzysta się z nici pochodzenia sztucznego: nylonowe, poliestrowe, wiskozowe możemy również wykorzystywać sznurki, linki itp. W zależności od grubości wykorzystanych nici i rozmiaru szydełka otrzymujemy cieńszą lub grubszą dzianinę w zależności od potrzeb.
Bieszczady.Sztuka
Co można stworzyć za pomocą szydełka?
I tu może ograniczyć nas jedynie własna wyobraźnia. Nie ma prawie żadnych przeszkód w sposobie tworzenia przeróżnych form. Począwszy od tworzenia wszelkiego rodzaju serwetek, obrusów, dekoracji do wnętrz (ozdobne narzuty, pledy, koce, poduszki, dywaniki), poprzez ubrania, galanterię użytkową (torebki, plecaki, kosmetyczki, etui na telefon czy okulary), biżuterię, zabawki, maskotki i wiele innych.
Szydełkowanie współcześnie to nie tylko hobby jest również sposobem na pozbycie się stresu, odpręża i uspokaja. Rozwija zdolności manualne poszerza kreatywność i pomysłowość. I o te umiejętności powinno się dbać nawet w tedy, gdy uznawane są za niezbędne i choćby dla tego żeby czuć się bardziej kobieco i samowystarczalnie.
Magdalena Kozłowska
Źródła:
E. Gorzelany Szydełkowce na lato Wydawnictwa „Alfa”, Warszawa 1991
T. Okałło Ściegi szydełkowe Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1983
T. Pięcek, E. Kowalska Z nitki i kordonka, Wydawnictwo Warta, Warszawa 1987
Skomentuj