Siemię lniane – naturalny lek, polski superfood

Nazwa łacińska Linum usitatissimum może być przetłumaczona jako „bardzo użyteczny”. Wykorzystanie lecznicze nasion lnu było opisywane już w VI wieku przed naszą erą przez medyków greckich i rzymskich w schorzeniach takich jak: zapalenie błon śluzowych, bóle podbrzusza czy biegunka. Od dwóch dekad siemię lniane cieszy się wzmożonym zainteresowaniem w kręgu nauk dietetycznych i medycznych ze względu na korzyści zdrowotne wynikające z zawartości niektórych jego biologicznie aktywnych związków.

Zatem poznajmy bliżej ten polski superfood…

Cenne substancje

Kwasy tłuszczowe omega-3, białka, błonnik pokarmowy, lignany, witaminy : C, E, B1, B2, B3, B5, B6 oraz kwas foliowy  i składniki mineralne: Ca, Mg, P, Cu, P, Zn.

Warto wiedzieć więcej o niezwykle bogatych aktywnych składnikach prozdrowotnych siemienia…

• Składa się w 35-40% z lipidów i jest jednym z najbogatszych roślinnych źródeł kwasów tłuszczowych omega-3. Ich głównym przedstawicielem jest kwas α-linolenowy (ALA), będący w organizmie prekursorem ważnych kwasów nienasyconych: EPA i DHA. Inne kwasy tłuszczowe zawarte w roślinie to kwas oleinowy, linolowy (jednonienasycone) oraz palmitynowy i stearynowy (nasycone).

Stosunek kwasów ω-6:ω-3 jest bardzo korzystny i wynosi 0,3:1 (8). Siemię lniane w postaci nieprzetworzonej jest również dobrym źródłem naturalnych lipidowych antyoksydantów – tokoferoli (9). Podczas przetwarzania znaczna część tych witamin ulega utlenieniu.

• Zawartość białek w nasionach lnu waha się między 20-30%. Skład aminokwasowy jest porównywalny do nasion soi, z dominującą komponentą argininy i kwasu glutaminowego.
• Doskonałe źródło błonnika pokarmowego. Składa się on z frakcji nierozpuszczalnej (celuloza i ligniny) oraz rozpuszczalnej w wodzie (pektyny, śluzy i gumy). Tylko 10 g siemienia lnianego w codziennej diecie zwiększa o 1 g dzienne spożycie błonnika rozpuszczalnego i o 3 g błonnika nierozpuszczalnego. Błonnik nierozpuszczalny ma właściwości przeczyszczające i zapobiegania  zaparciom, głównie poprzez zwiększenie masy kału oraz skraca czas pasażu jelitowego. Natomiast błonnik rozpuszczalny w wodzie pomaga w utrzymaniu wyrównanego poziomu glikemii poposiłkowej i obniża poziom cholesterolu we krwi.
• Nasiona lnu zawierają około 800 razy większą ilość lignanów w porównaniu z innymi źródłami roślinnymi. Mają one zarówno właściwości antyoksydantów, jak i fitoestrogenów.

Wartość odżywcza w 100 g produktu:

Wartość energetyczna: 2251 kj/546 kcal

Tłuszcz: 44 g

W tym:

Kwasy tłuszczowe nasycone: 3,4 g

Kwas linolenowy: 23 g

Węglowodany: 2,4 g

W tym cukry: 1,4 g

Błonnik: 26 g

Białko: 22 g

Sól: 0,11 g

Witaminy:

Tiamina (B1): 1,6 mg (145%)*

Niacyna (PP): 8 mg (50%)*

Kwas foliowy: 112 µg (50%)*

Składniki mineralne:

Potas: 834 mg (42%)*

Magnez: 389 mg (104%)*

Fosfor: 613 mg (88%)*

Żelazo: 8,2 mg (59%)*

Cynk: 5,4 mg (54%)*

Wapń: 234 mg (29%)*

*referencyjnej wartości spożycia dla osób dorosłych).

Działanie lecznicze i sposób użycia:

Nie rozdrobnione tj. całe nasiona działają łagodnie przeczyszczająco. Dodatek do pieczywa, deserów, musli, dań itp.

Wodne wyciągi z nierozdrobnionych nasion sporządzone na zimno drogą maceracji albo korzystniej na gorąco w postaci odwaru podane doustnie powlekają cienką warstwą błony śluzowe przełyku, żołądka i częściowo dwunastnicy. Osłaniają je przed substancjami szkodliwymi. Ma to szczególne znaczenie w przypadku owrzodzenia żołądka i podczas zatrucia substancjami żrącymi.

Śluz z nasion lnu jest dość odporny na czynniki hydrolizujące i dzięki temu długo nie zmienia swojej lepkości. Dzięki temu pewna część śluzu przemieszcza się aż do jelita grubego. Warstwa śluzu skutecznie zatrzymuje szkodliwe związki, utrudniając ich wchłanianie i zmniejsza odczyny w przewodzie pokarmowym.

Olej lniany podany wewnętrznie wchłania się łatwo w przewodzie pokarmowym i obniża poziom cholesterolu we krwi, wpływa regenerująco na skórę.

Rozdrobnione nasiona wymieszane z wodą, podane zewnętrznie działają odmiękczająco i słabo przeciwzapalnie.

Wskazania

• Zapalenie żołądka, dwunastnicy, uszkodzenie błony śluzowej substancjami żrącymi, niektórymi lekami
• Choroba wrzodowa przełyku, żołądka
• Nadkwaśność żołądka
• Refluks
• Zespół jelita drażliwego
• Zaparcia, otyłość – nierozdrobnione ziarna
• Biegunka
• Miażdżyca naczyń
• Osłabiona odporność organizmu (za sprawą OMEGA 3)
• Cukrzyca
• Chrypka, kaszel, zapalenie gardła
• Zaburzenia hormonalne, w tym menopauza
• Nadwaga, otyłość
• Nadciśnienie tętnicze
• Profilaktyka osteoporozy
• Wysoki poziom cholesterolu LDL
• Stany zapalne skóry, ropnie, wrzody – w postaci okładów odmiękczających.

Przeciwskazania

Stosowany w zalecanych dawkach nie ma działań niepożądanych. Jednak należy pamiętać, że ziarna lnu szybko pochłaniają wodę. Dlatego podczas ich stosowania należy odpowiednio nawadniać organizm.

Literatura:

Joanna Wawryka, Amadeusz Teodorczyk, Zygmunt Zdrojewicz, Medycyna Rodzinna 1/2017, Prace podglądowe, Zastosowanie lecznicze siemienia lnianego, Wydział Lekarski, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniecki, Rośliny lecznicze ich praktyczne zastosowanie, Warszawa 1989

Może Cię zainteresować…