Stare odmiany jabłoni w Bieszczadach – cz. II

W pierwszej części artykułu dotyczącego starych odmian jabłoni zostały zaprezentowane takie odmian jak: Kosztela, Królowa Renet, Kronselska, Papierówka biała. Zobacz pierwszą część TUTAJ. Dzisiaj pozostałe odmiany. Zanim to jednak nastąpi to warto na chwilkę zatrzymać się na poniższych zdjęciach oczywiście obrazujących historyczne  jabłonie. Myślę, że bez większego problemu odgadniecie, gdzie się one znajdują 🙂 

Oczywiście to dolina potoku Jamninka pod Arłamowem 🙂

Piękna z Boskoop

Odmiana pochodzenia holenderskiego. Drzewo rośnie bardzo silnie. Tworzy koronę szeroką, kulistą nieco spłaszczoną, średnio zagęszczającą się. Owocuje corocznie, najczęściej umiarkowanie. Odmiana na mróz wrażliwa, a na choroby odporna. Owoc duży, kulisty, nieco wydłużony, najczęściej niesymetryczny. Skórka ordzawiona, matowa, zielona lub zielonożółta z matowoczerwonym, rozmyto paskowanym rumieńcem. Przetchlinki rdzawe. Szypułka krótka lub średniej długości. Miąższ zielonkawokremowy, ścisły, gruboziarnisty, kwaśny, czasem gorzkawy. Dojrzałość zbiorczą owoce osiągają w połowie października, spożywczą – w grudniu, przechowują się do marca. Odmiana stołowa i przerobowa.

fot.: By Sven Teschke – Praca własna, CC BY-SA 3.0 de, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11594688

Bankroft

Odmiana pochodzenia kanadyjskiego. Drzewo rośnie silnie i tworzy koronę kulistą, zagęszczoną. W okres owocowania wchodzi w 4-5 roku po posadzeniu. Owocuje corocznie. Na mróz odmiana średnio wytrzymała. Na parcha jest odporna, a na mączniak wrażliwa. Owoce średniej wielkości, kuliste nieco spłaszczone, ku kielichowi zwężające się, ze słabymi żebrami przy kielichu. Skórka gruba, gładka, zielonkawożółta z silnym ciemnokarminowym rumieńcem. Na skórce liczne drobne przetchlinki. Szypułka średniej wielkości lub krótka, gruba. Miąższ ścisły, jędrny, kremowy lub zielonkawokremowy, soczysty, nieco korzenny i winny. Dojrzałość zbiorczą owoce osiągają w drugiej połowie października, a konsumpcyjną w styczniu.

By National Fruit Collection, Brogdale. – http://www.nationalfruitcollection.org.uk/full2.php?                       varid=318&&acc=1950150&&fruit=apple, OGL 2, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=54025212

Charłamowskie

Odmiana pochodzenia rosyjskiego. Drzewo rośnie niezbyt silnie. Tworzy koronę wyniosłą, później kulistą z przewieszającymi się gałązkami. Owocuje przemiennie. Odmiana odporna na mróz i średnio podatna na parcha. Owoce średniej wielkości, kuliste lekko spłaszczone. Skórka błyszcząca, białawo żółta z karminowym, wyraźnie smużkowatym rumieńcem. Kielich duży i zamknięty lub półotwarty. Miąższ żółtobiały, kruchy, soczysty, aromatyczny i smaczny.

Dojrzałość zbiorczą osiągają pod koniec sierpnia. Owoce do bezpośredniej konsumpcji i na przetwory, kompoty.

fot.: http://bolestraszyce.com.pl/jablonie/charlamowskie/

Cytrynowe Zimowe

Odmiana nieznanego pochodzenia. Drzewo rośnie silnie, tworząc okrągło-sklepioną koronę, z czasem zwiesza gałęzie. Gałęzie długie, niezbyt grube. Pączki liściowe drobne, szczupłe, omszone, dobrze przytwierdzone do drzewa. Pączki kwiatowe duże, wyraźnie, wysoko stożkowate, w nasadzie przewężone i omszone. Liście duże, ciemno-zielone, pod spodem omszone wyraźnie po bokach ząbkowane. W warunkach niesprzyjających cierpi na choroby grzybowe i na suszę. Odmiana wytrzymała na mróz. Owoc duży, budowy nieregularnej i nieco kanciasty. Może osiągnąć wagę do 160 gram. Skórka zasadniczej barwy zielonej, w dojrzewaniu żółknieje. Przeważnie owoce bywają z rozmytym rumieńcem, czasem słabym, to znów z jaskrawym. Miąższ białożółty, dość ścisły, lekko kwaśny. Owoce można przechować od listopada do stycznia. Owce deserowe i przerobowe. Obecnie rzadko spotykana w sadach owocowych.

Cesarz Wilhelm

Odmiana pochodzenia niemieckiego. Drzewo rośnie silnie. Tworzy koronę wysoką, szeroko zaokrągloną, zaś w późniejszym wieku kulistą, o mocnych, grubych gałęziach z krótkimi krótkopędami. Zapylacze: Kronselska, Reneta Landsberska, Królowa Renet, Koksa Pomarańczowa i Reneta Baumana. Owocuje corocznie i dość obficie. Odmiana średnio odporna na mrozy. Owoce duże lub średniej wielkości, kształtu szerokokulistego lub kulistostożkowatego. Przy kielichu delikatnie żebrowane. Skórka gruba, chropowata, miejscami błyszcząca, złotawo żółta z rumieńcem czerwonym z prążkami matowymi,

karminowymi. Przetchlinki duże. Kielich duży, otwarty lub półotwarty. Miąższ żółtawy, ścisły, później kruchy, soczysty, winnosłodki, nieco korzenny i aromatyczny. Dojrzałość zbiorczą osiągają we wrześniu. Owoce stołowe i na przetwory.

                                                            fot.: http://bolestraszyce.com.pl/jablonie/cesarz-wilhelm/

Grafsztynek czerwony

Odmiana pochodzenia duńskiego. Drzewo rośnie bardzo silnie, tworząc koronę rozgałęzioną, kulistą. Uważane jest za odmianę mało odporną na mróz, wrażliwe na parch. Owoce średniej wielkości, nieregularne, kuliste, wyraźnie żebrowane. Skórka jasnożółta, pokryta delikatnym, paskowanym i prążkowanym, purpurowoczerwonym rumieńcem. Kielich – 28 – duży, półotwarty. Miąższ biały z lekko zielonkawym odcieniem, bardzo soczysty, słodkowinkowaty, o charakterystycznym, bardzo silnym aromacie. Dojrzałość zbiorczą osiąga we wrześniu. Należy do grupy najsmaczniejszych odmian jesiennych.

                                                            fot.: http://bolestraszyce.com.pl/jablonie/grafsztynek-czerwony/

Grochówka

Odmiana pochodzenia niemieckiego. Drzewo rośnie silnie. Tworzy koronę wysoką, stożkowatą, później szerokorozłożystą, o gałęziach licznych, grubych. Zapylacze: Królowa Renet, Ontario, Inflancka, Reneta Ananasowa i Reneta Baumana. Na mróz dość wytrzymałe, odporne na parcha. Owocuje przemiennie.

Owoce średniej wielkości, kulistojajowate, mniej lub więcej wydłużone. Skórka gładka, matowa, zielonkawożółta z odcieniem szarym, z lekkim marmurkowatym, różowawoczerwonym, prążkowanym rumieńcem, cała pokryta szarymi przetchlinkami. Kielich zamknięty lub półotwarty. Miąższ zielonkawobiały, ścisły, początkowo cierpki i kwaśny, potem soczysty. Dojrzałość zbiorczą osiągają w październiku. Owoce należą do grupy stołowych oraz mają zastosowanie na przetwory, głównie wino, moszcz, susz i kompoty.

                                                            fot.: By Sven Teschke – Praca własna, CC BY-SA 3.0 de, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11630515

Jonatan

Odmiana pochodzenia amerykańskiego. Drzewo rośnie w młodości silnie, później słabiej. Tworzy koronę kulistą o cienkich pędach. W okres owocowania wchodzi wcześnie, w 3-4 roku po posadzeniu. Owocuje regularnie, corocznie, bardzo obficie. Na mróz odmiana niezbyt wytrzymała, na parcha i na mączniak odporna. Owoc średniej wielkości, kulistostożkowaty, regularny ze słabym żebrowaniem przy kielichu. Skórka gładka, błyszcząca, słomkowożółta z silnym karminowym rumieńcem. Przetchlinki bardzo drobne, mało widoczne. Szypułka średniej wielkości, cienka. Miąższ kremowobiały, ścisły, soczysty, kwaśny i aromatyczny. Dojrzałość zbiorczą osiąga na początku października. Owoce można przechować od stycznia do kwietnia. Owoce deserowe.

                                                            fot.: http://bolestraszyce.com.pl/jablonie/jonatan/

Żeleźniak

Odmiana pochodzenia niemieckiego. Drzewo rośnie średnio silnie. W okres owocowania wchodzi późno. Owocuje przemiennie i umiarkowanie. Odmiana niezbyt wytrzymała na mróz. Owoce średniej wielkości lub duże o kształcie kulistostożkowatym lekko żebrowane. Skórka gruba, gładka o barwie zasadniczej żółtozielonej z silnym ciemnokarminowym rumieńcem oraz z brązowym rozmytym paskowanym odcieniem. Miąższ żółtozielonkawy lub białawożółty, ścisły i słodkawy. Dojrzałość zbiorczą osiągają w drugiej połowie października, a konsumpcyjną w styczniu. Odmiana stołowa i przerobowa.

                                                            fot.: http://bolestraszyce.com.pl/jablonie/zelezniak/

Zadbajmy o stare odmiany jabłoni, które blisko siebie mamy! 

Jabłko duże, jabłko małe do zjedzenia doskonałe 😉 

Źródło:

Stare Sady Owocowe i tradycje ogrody wiejskie na terenie Pogórza Przemyskiego-dziedzictwem kulturowo-przyrodniczym, Praca zbiorowa w ramach projektu współfinansowanego przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej, Leszczawa Dolna 2014

O dawnych odmianach uprawnych jabłoni i ich pochodzeniu, Marta Dziubiak, Ogród Botaniczny – Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej PAN, Warszawa 2008

Ogród bez tajemnic, Stare odmiany jabłoni w Bolestraszycach, https://www.youtube.com/watch?v=PHIz5PbQZDo